Śląsk Cieszyński jest ostoją protestantyzmu na ziemiach polskich. W sposób znaczący zaistniał on tu już w czasie działalności Marcina Lutra, w pierwszej połowie XVI wieku. Dzisiaj wierni Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego z diecezji cieszyńskiej stanowią około połowy wszystkich ludzi tego wyznania w Polsce. Bogatą historię luteranizmu prezentuje Muzeum Protestantyzmu, eksponujące swoje zbiory w kościele Jezusowym w Cieszynie.
Luteranizm stał się religią dominującą na Śląsku Cieszyńskim już w drugiej połowie XVI wieku, za panowania księcia cieszyńskiego Adama III Wacława. W następnym wieku do głosu doszła kontrreformacja, która (dzięki poparciu katolickich Habsburgów) spowodowała usunięcie protestantów z ich świątyń, zmuszając wiernych do odprawiania nabożeństw w ukryciu - często w lasach. W 1709 roku cesarz Józef I zezwolił ewangelikom wznieść kościół Jezusowy w Cieszynie. Do czasu wydania patentu tolerancyjnego przez cesarza Józefa II (w 1781 roku) był to jedyny zbór na Śląsku Cieszyńskim. Pełnię praw ludność protestancka otrzymała dopiero w XIX wieku. Skomplikowane, często dramatyczne dzieje luteranów na tych ziemiach, można poznać odwiedzając cieszyńskie Muzeum Protestantyzmu. To druga (po Mikołajkach) taka placówka w Polsce. Mieści się ona w gościnnych progach kościoła Jezusowego. Dokładnie: na drugiej emporze w lewej nawie świątyni. Uroczyste otwarcie muzeum miało miejsce w 2009 roku. W trzech specjalnie przygotowanych pomieszczeniach ulokowano wystawę stałą, zatytułowaną: „Z dziejów luteranizmu na Śląsku Cieszyńskim”. W pierwszym dziale prezentowana jest historia ewangelików - od czasów księcia Adama III Wacława do początków budowy kościoła Jezusowego w 1709 roku. Znajdziemy tu głównie dokumenty, egzemplarze XVII-wiecznych Biblii oraz śpiewniki (kancjonały). Ciekawym zabytkiem jest tzw. laska łaski - nią wysłannik cesarski wskazał miejsce budowy kościoła Jezusowego. Dział następny poświęcono budowie kościoła i przykościelnej szkoły. Uwagę przyciągają liczne przedmioty wyposażenia kościelnego, np. najstarszy kielich komunijny czy formy do opłatków. Trzecia część ekspozycji obejmuje historię kościoła Jezusowego w XIX i XX wieku. Tutaj wystawiono chociażby fotel cesarski, na którym raczył siedzieć sam Franciszek Józef I podczas wizyty w świątyni. W kościele Jezusowym działa ponadto zasobna w zbiory Biblioteka i Archiwum im. B.R. Tschammera.
poniedziałek-środa: 10-12, 16-18
piątek: 14-17