Most Przyjaźni

Do średniowiecznego Cieszyna, wówczas stolicy księstwa cieszyńskiego, od zachodu można było dostać się przez bród na rzece Olzie położony u podnóża zamku, w miejscu obniżenia terenu, gdzie znajdowała się miejska brama, zwana Wodną. Most przez Olzę zbudowano z drewna zapewne w XV wieku, prawdopodobnie w czasach panowania księcia cieszyńskiego Kazimierza II (1477-1528). W ciągu wieków zmieniała się jego nazwa, najdłużej funkcjonowała nazwa most Długi, potem Solny, Główny, Zamkowy albo Olziański. Wylewy Olzy i inne klęski, a także czas powodowały jego zniszczenie i konieczność remontów, na które trudno było znaleźć środki. Najstarsza wzmianka w cieszyńskich źródłach na temat remontu mostu znajduje się w księdze rachunkowej z 1519 roku, a finansowany był on ze środków, które zapewniało myto mostowe. W 1550 roku ówczesny dynasta Wacław III Adam (1545-1579) zarządził, że mieszczanie, którzy nie będą stosować się do jego rozporządzeń, będą podlegali stosownej karze pieniężnej, która zostanie przeznaczona na utrzymanie Długiego Mostu. Problem występował również w kolejnych stuleciach. Nadal poszukiwano nowych źródeł finansowania napraw jedynego mostu przez Olzę w Cieszynie. W 1751 roku zaprowadzono nowe przepisy wprowadzające tzw. opłatę bramną za umożliwienie wejścia do miasta, a całość dochodu przeznaczono na utrzymanie mostu oraz bruku w mieście.

Most Główny - granica, za mostem po prawej widoczny budynek Cesarskich Łaźni, (Zbiory Muzeum Těšínska)

Przerzucenie mostu przez rzekę ułatwiło komunikację prawobrzeżnego miasta z przedmieściami książęcymi leżącymi po drugiej stronie, a także z zachodnią częścią księstwa, gdzie droga dalej prowadziła w trzech kierunkach: na Morawy, Słowację i Dolny Śląsk. Po 1781 roku został wymurowany most, który w 1891 roku przebudowano na żelazny most z dźwigarami przegrodowymi. W 1920 roku Cieszyn został podzielony między Polskę i Czechosłowację, a na moście pojawiły się budki straży celnej i granicznej. Wraz z wybuchem II wojny światowej wycofujące się wojska polskie wysadziły go 1 września 1939 roku w powietrze. Zniszczenia nie były jednak całkowite. Szybko uruchomiono kładkę łączącą oba miasta i przystąpiono do jego remontu. Most ponownie został zniszczony przez wojska niemieckie w nocy z 2 na 3 maja 1945 roku. Po zakończeniu wojny najpierw zbudowano most tymczasowy. Został on w zimie 1946 roku został zdewastowany przez krę lodową i ponownie odbudowany. Dopiero w 1950 roku czechosłowackie przedsiębiorstwo Státní silnice rozpoczęło budowę mostu żelbetonowego według projektu czeskiej firmy Pragostav. Od 1954 roku służył on jako główny most łączący polski i czechosłowacki Cieszyn i od tego momentu nazywany był mostem Przyjaźni. W 1968 roku przez most przejechały czołgi Armii Czerwonej wkraczające z bratnią pomocą do Czechosłowacji. W 1987 roku most został częściowo zadaszony dla ułatwienia odpraw granicznych. Dzisiaj, po wejściu Polski i Republiki Czeskiej do Unii Europejskiej, ponownie łączy, a nie dzieli, dwa brzegi rzeki Olzy i dwa miasta.

Źródło: www.openairmuseum.info