Rezerwat Czantoria leży na północnych stokach Wielkiej Czantorii (995 m n.p.m.) w Beskidzie Śląskim, w granicach administracyjnych Ustronia. Chroni leśne zbiorowiska roślinne, w tym największą osobliwość: ponad stupięćdziesięcioletni las bukowo-jodłowy z domieszką jesionów. W rezerwacie spotkać można wiele gatunków roślin i zwierząt objętych ochroną gatunkową. Sporadycznie zaglądają tu nawet wilki i rysie. Przez rezerwat wytyczono szlaki turystyczne oraz ścieżkę przyrodniczo-leśną.
Wielka Czantoria jest pięknym szczytem na zachodnich krańcach polskiego Beskidu Śląskiego. Jej strome stoki wznoszą się wysoko nad dolinę Wisły. Góra od dziesięcioleci cieszy się popularnością wśród turystów, z powodu roztaczających się z niej pięknych widoków - szczególnie na wschodnią część Beskidu Śląskiego i Pogórze Cieszyńskie.
Wielka Czantoria, fot. www.slaskie.travel J. Krawczyk
Pasmo Czantorii jest najbardziej na zachód wysuniętym masywem w Beskidzie Śląskim. Grzbiet Czantorii Wielkiej stanowi dział wodny pomiędzy zlewiskami Wisły i Odry, a jej stoki są obszarem źródliskowym dwóch potoków: Suchego i Poniwca. Szczyt Czantorii Wielkiej wznosi się na wysokość 995 m n.p.m. i pod względem geobotanicznym znajduje się w reglu dolnym. Drzewostan rezerwatu Czantoria, który w znacznej mierze zachował charakter dawnych puszcz karpackich, liczy ponad 150 lat, a tworzą go przede wszystkim buki Fagus sylvatica (spośród których najstarsze osobniki osiągają 40 m wysokości i ponad 1 m średnicy), oraz okazałe świerki Picea abies, jawory Acer pseudoplatanus i klony zwyczajne Acer platanoides. Górne partie stoku oraz grzbiety między potokami porasta kwaśna buczyna górska Luzulo luzuloidis-Fagetum. W niższych partiach występuje dominująca w rezerwacie żyzna buczyna karpacka Dentario glandulosae-Fagetum z dużym udziałem jesionów wyniosłych Fraxinus excelsior (dorastających ok. 30 m wysokości i 70 cm w pierśnicy) oraz jaworów. W płatach buczyny spotkać można rośliny podlegające ochronie częściowej – śnieżyczkę przebiśnieg Galanthus nivalis i wawrzynka wilczełyko Daphne mezereum. Na stromych zboczach jaru, którego dnem płynie potok Suchy, występują ziołorośla oraz nieduży płat jaworzyny karpackiej Sorbo-Aceretum carpaticum, w którego runie rosną chronione gatunki roślin: paprotnik kolczysty Polystichum aculeatum i paprotnik Brauna P. braunii, parzydło leśne Aruncus sylvestris, ciemiężyca zielona Veratrum lobelianum. O szczególnych walorach przyrodniczych obiektu decyduje występowanie unikalnego lasu jesionowo-jaworowo-bukowego o charakterze lasu naturalnego, zachowane starodrzewia bukowe i świerkowo-bukowe o charakterze puszczańskim oraz bogata flora.
Wielka Czantoria, fot. www.slaskie.travel T. Renk
Rezerwat Czantoria stanowi również miejsce występowania wielu gatunków zwierząt, w tym rzadkich i chronionych. Odnotowano tutaj migrujące osobniki dużych ssaków drapieżnych – niedźwiedzie brunatne Ursus arctos, rysie Lynx lynx i wilki Canis lupus (objęte ścisłą ochroną gatunkową, krytycznie zagrożone w województwie śląskim) – a jelenie odbywają tu swoje rykowisko. Bogata jest również ornitofauna opisywanego obszaru, w której znaczący udział mają gatunki ściśle chronione. Do najciekawszych należą m.in.: bocian czarny Ciconia nigra, sóweczka Glaucidium passerinum, puszczyk uralski Strix uralensis i puchacz Bubo bubo, dzięcioł zielonosiwy Picus canus, dzięcioł czarny Dryocopus martius, dzięcioł białogrzbiety Dendrocopos leucotos oraz dzięcioł trójpalczasty Picoides tridactylus, a także pluszcz Cinclus cinclus, muchołówka mała Ficedula parva, muchołówka białoszyja Ficedula albicollis i pliszka górska Motacilla cinerea. Z płazów na terenie rezerwatu spotkać można objęte ścisłą ochroną gatunkową kumaka górskiego Bombina variegata i traszkę grzebieniastą Triturus cristatus. Bogata jest tutaj również fauna owadów. Spotkać można gatunki saproksyliczne, czyli związane z martwym drewnem jak np. kózkowate Cerambycidae. Dodatkowo licznie występują drapieżne biegacze np. Carabus granulatus.
Rezerwat przyrody Czantoria, o powierzchni 97,71 ha, utworzono w 1996 roku w celu ochrony dolnoreglowych zbiorowisk leśnych o charakterze naturalnym na stromych, północnych stokach Czantorii Wielkiej (575–995 m n.p.m.). Sąsiaduje on z Narodowym rezerwatem przyrody Čantoryje (Národní přírodní rezervace Čantoryje) w Republice Czeskiej, utworzonym w 1988 roku i obejmującym 39,45 ha na południowym zboczu Czantorii Wielkiej.
Rezerwat przyrody Czantoria znajduje się na terenach Parku Krajobrazowego Beskidu Śląskiego oraz Specjalnego obszaru ochrony siedlisk Natura 2000 „Beskid Śląski”. W 1994 roku na terenie nadleśnictw: Bielsko, Ustroń, Węgierska Górka i Wisła, położonych w pasmach Beskidu Śląskiego, Beskidu Małego i Beskidu Żywieckiego, utworzono Leśny Kompleks Promocyjny „Lasy Beskidu Śląskiego" o powierzchni leśnej 37.410 ha, w celu m.in. rozpoznania stanu biocenozy leśnej, aktywnej ochrony przyrody oraz edukacji ekologicznej społeczeństwa.