Śrubita to jeden ze starszych obszarów chronionych w Beskidach. Rośnie tu las typowy dla piętra dolnego regla, a więc dla strefy, która na terenie Beskidu Żywieckiego rozpościera się na wysokości od ok. 600 do 1150 m n.p.m. Tutejszy las przetrwał w niemal pierwotnym stanie, podczas gdy spora część okolicznych drzewostanów uległa znacznym przekształceniom w wyniku działalności człowieka.
Rezerwat Śrubita, fot. CDPGŚ
Rezerwat Śrubita obejmuje fragment pierwotnego lasu jodłowo-bukowego regla dolnego reprezentującego żyzną buczynę karpacką Dentario glandulosae-Fagetum w postaci śląsko-żywieckiej. Las ten chroniony jest jako rezerwat przyrody od 1958 roku, dzięki czemu cechuje go wielogatunkowość i wielowarstwowość, niespotykana w lasach, które są użytkowane gospodarczo. Drzewa − zwłaszcza jodły − osiągają wysokość rekordową dla zachodniej części polskich Karpat (prawie 50 m).
Rezerwat Śrubita, fot. CDPGŚ
Rezerwat Śrubita, fot. CDPGŚ
W strukturze lasu znaczącą rolę odgrywa martwe drewno (w postaci stojących pni, przewróconych drzew, odłamanych konarów i gałęzi), co jest typowe dla lasów wyłączonych z gospodarowania i gwarantuje występowanie różnych gatunków grzybów, mszaków, porostów oraz zwierząt: pajęczaków (roztoczy), owadów (przede wszystkim chrząszczy saproksylicznych, czyli związanych z martwym drewnem) i kręgowców (płazów, gadów i ptaków, zwłaszcza dziuplaków). Poza olbrzymimi drzewami i ich pozostałością w rezerwacie spotkać można także rzadkie i chronione gatunki roślin: paproć paprotnik kolczysty Polystichum aculeatum, endemit zachodniokarpacki rzeżuchę trójlistkową Cardamine trifolia oraz typowe dla buczyn żywce: gruczołowaty, dziewięciolistny i cebulkowy (Dentaria glandulosa, D. enneaphyllos, D. bulbifera).
Rezerwat "Śrubita", fot. CDPGŚ
Rezerwat Śrubita, fot. CDPGŚ