JASTRZĘBIE-ZDRÓJ - ŚLADAMI DAWNEGO UZDROWISKA

Kościół pod wezwaniem Opatrzności Bożej w Bielsku-Białej to jeden z najładniejszych przykładów architektury późno- i neobarokowej w południowej Polsce. Zbudowany został w drugiej połowie XVIII wieku, jednak wiele elementów dodano podczas XIX-wiecznych przebudów. Uwagę zwraca elegancka fasada świątyni z dwiema wieżami. W środku zachowała się piękna rokokowa ambona w kształcie łodzi oraz wyposażenie - głównie z XIX stulecia.

Hotel Pod Orłem, na terenie centrum historycznej Białej Krakowskiej, jest wzniesioną na początku XX w. czteropiętrową budowlą. Obok stylu secesyjnego zawiązuje w swych formach do tradycji renesansu, baroku i klasycyzmu. Obecnie - od lat 90-tych zeszłego stulecia - pełni funkcje biurowca oraz pasażu handlowego. Najwspanialszą częścią obiektu jest niewątpliwie wystawna Sala Redutowa - jedno z najwytworniej urządzonych tego rodzaju wnętrz w Polsce.

Dzisiejszy plac Wolności w Bielsku-Białej to jeden z dwóch dawnych rynków miasta Biała Krakowska. Plac, zbliżony kształtem do prostokąta o wymiarach ok. 75 na 40 m, wytyczony został w końcu XVIII wieku. Wzdłuż jego południowej pierzei przebiega ul. 11 Listopada będąca głównym deptakiem i ulicą handlową Bielska-Białej. Wybrukowana płyta placu stanowi częściowo strefę pieszą, częściowo zaś płatny parking i postój taksówek.

Jednym z cmentarzy znajdujących się w obecnych granicach miasta Bielsko-Biała, jest stara nekropolia rzymskokatolicka, której początki sięgają czasów konfederacji barskiej. Początkowo chowano tu jej uczestników (miasto było ważnym ośrodkiem konfederacji), później zaś, po zajęciu miasta przez Austriaków, cmentarz stał się nekropolią miasta Biała. Utworzono ją oficjalnie, gdy zamknięto cmentarz przykościelny.

W XVIII wieku Biała znajdowała się na południowo-zachodnich krańcach Rzeczypospolitej. Będąc od niedawna miastem, przyciągała przedsiębiorczych ewangelików, którzy na sąsiednim Śląsku Cieszyńskim nie mieli swobody wyznawania swojej wiary, a także stawiania własnych świątyń. Kiedy po układach rozbiorowych z 1772 roku i po patencie tolerancyjnym z 1781 pojawiła się możliwość budowy kościoła – szybko szansę wykorzystali. W latach 1792-1798 powstała elegancka, klasycystyczna budowla, która do dziś jest ozdobą Bielska-Białej.

Kamienica „Pod Żabami” to jeden z podręcznikowych wręcz przykładów polskiej secesji. Budynek znajdujący się na rogu placu Wojska Polskiego, dawnego rynku Białej, naprzeciwko ewangelickiego kościoła Marcina Lutra, posiada bajkową wręcz architekturę. Znany jest przede wszystkim dzięki portalowi, którego elementem jest kompozycja rzeźbiarska z dwiema biesiadującymi żabami, z których jedna, oparta o beczkę i trzymająca kieliszek, pali fajkę, a druga przygrywa na mandolinie.

Świetną propozycją dla miłośników długodystansowych wypraw rowerowych jest międzynarodowa trasa łącząca Bielsko-Białą (po stronie polskie)j ze słowackim miastem Martinem. Czerwone znaki wiodą z miasta nad Białą do doliny Soły, dalej na graniczną przełęcz Glinka, by przez wioski orawskie i liptowskie doprowadzić do Martina. W Polsce trasa liczy około 60 km, a na Słowacji - około 100. Wymagana dobra kondycja i (najlepiej) trzy dni wolnego czasu.

Dzisiejszy plac Wojska Polskiego w Bielsku-Białej to jeden z dwóch rynków dawnej Białej Krakowskiej. Plac, wytyczony w czasach nadawania Białej w 1723 r. praw miejskich, posiada kształt zbliżony do prostokąta o wymiarach 100 na 80 m. Ma interesującą zabudowę, która w dzisiejszym kształcie pochodzi głównie z XIX oraz z przełomu XIX i XX w. Plac ogranicza od południa ul. 11 Listopada, stanowiąca strefę pieszą i główny deptak miejski.