Ruiny wielkiego pieca w Ślemieniu

Ślemień zalicza się do najważniejszych miejscowości Żywiecczyzny. Ta duża wioska leży na wschód od stolicy regionu, w dolinie Łękawki, pomiędzy wzniesieniami Beskidu Małego (na północy) i Pasma Pewelskiego (na południu). Dzieje Ślemienia sięgają czasów średniowiecznych. W połowie XVI stulecia miejscowość została zakupiona przez Komorowskich, właścicieli większości obszaru Żywiecczyzny. Na początku XVII wieku Komorowscy podzielili swoje dobra, tworząc niezależne kompleksy, czyli tak zwane państwa: żywieckie, suskie, łodygowickie i właśnie ślemieńskie. Ślemień stał się wówczas ważnym ośrodkiem administracyjnym i gospodarczym, stanął w nim też obszerny dwór właścicieli. W drugiej połowie XVII wieku państwo ślemieńskie przejęła można rodzina Wielopolskich. Spróbowali oni wtedy podnieść wartość majątku, inicjując szereg przedsięwzięć gospodarczych. Najaktywniejszym w tej dziedzinie był, żyjący w XVIII wieku, hrabia Hieronim Wielopolski. Podjął się on m.in. uruchomienia w Ślemieniu huty żelaza. Wielki piec zbudowano w centrum miejscowości, w pobliżu dworu i kościoła. Obok niego powstał także zakład fryszerski, tracz, czyli piła oraz warzelnia soli. W hucie, do produkcji żelaza, wykorzystywano tzw. rudę darniową, zwożoną do Ślemienia przez okolicznych mieszkańców. Rudę wytapiano przy użyciu węgla drzewnego. Niestety, w 1780 roku wielki piec wraz z sąsiednimi urządzeniami spłonął i nie został już odbudowany. Według zachowanego inwentarza, na pogorzelisku zebrano 154 narzędzia, które zdeponowano w jednym miejscu ale później uległy rozproszeniu. Solidna, kamienna budowla wielkiego pieca przez lata trwała niewzruszona, w końcu popadła w ruinę. Podczas I wojny światowej próbowano ją wysadzić dynamitem ale skończyło się na popękaniu murów. Obecnie jest zabytkiem staropolskiej techniki.